Saman pemula memainkan peranan penting dalam sistem mahkamah sivil di Malaysia. Artikel ini menerangkan apa itu saman pemula dan cara menggunakannya melalui pelbagai peringkat dalam tuntutan sivil di Mahkamah.
Apakah Saman Pemula?
Saman pemula adalah dokumen mahkamah yang digunakan untuk memulakan tuntutan sivil di Malaysia. Ia digunakan apabila pertikaian adalah mengenai tafsiran undang-undang atau tidak mempunyai pertikaian fakta yang ketara.
Bersama dengan writ saman, kedua-dua dokumen ini digunakan untuk memulakan prosiding mahkamah di Mahkamah Rendah (Mahkamah Majistret dan Mahkamah Sesyen) dan Mahkamah Tinggi Malaya.
Dokumen-dokumen ini memberikan pihak bertentang, iaitu defendan dengan notis tuntutan yang dibuat terhadapnya dan peluang untuk membalas kepada plaintif, iaitu pihak yang menuntut (ini menjelaskan maksud plaintif).
Mahkamah Rendah dikawal oleh Akta Mahkamah Rendah 1948 (‘Subordinate Courts Act 1948’) manakala Mahkamah Tinggi dikawal oleh Akta Mahkamah Kehakiman 1964. Kedua-dua akta ini memperuntukkan peraturan yang mengawal proses-proses litigasi sivil, yang terutamanya ialah Kaedah-Kaedah Mahkamah 2012 (' Rules of Court 2012’, atau lebih dikenali dengan ‘ROC 2012').
ROC 2012 mengawal prosedur tuntutan sivil di Malaysia, iaitu proses untuk penyelwrit esaian pertikaian sivil melalui prosiding mahkamah. Ini termasuklah tuntutan sivil yang dimulakan melalui saman pemula.
Sebaliknya, ROC 2012 tidak terpakai kepada prosiding melalui kaedah penyelesaian pertikaian alternatif tanpa penglibatan mahkamah seperti pengantaraan dan timbang tara atau prosiding asing.
Jenis Kes Sesuai untuk Saman Pemula atau Writ Saman
Seperti yang dijelaskan di atas, secara amnya terdapat 2 kaedah atau dokumen untuk memulakan prosiding undang-undang sivil di Malaysia, iaitu saman pemula dan writ saman. Saman pemula adalah lebih sesuai apabila perkara yang melibatkan:
Tiada pertikaian fakta yang ketara.
Tafsiran perkara undang-undang, dan dokumen. Contohnya termasuk tafsiran perlembagaan syarikat atau hak pemegang saham, atau surat amanah.
Sebaliknya, prosiding undang-undang adalah lebih sesuai untuk dimulakan melalui writ saman di Malaysia apabila:
Perkara itu melibatkan pertikaian fakta yang ketara.
Pihak yang memulakan tuntutan, iaitu plaintif berhasrat untuk memohon penghakiman terus di Malaysia dalam prosiding undang-undang, iaitu untuk penghakiman tanpa perbicaraan (iaitu tanpa kehadiran saksi).
Contoh tuntutan sivil yang biasanya dimulakan melalui writ saman termasuk:
Perkara-perkara yang melibatkan undang-undang buruh di Malaysia
Tuntutan tort seperti kes kecuaian dam saman sivil hutang
Tuntutan sivil di mana plaintif bercadang untuk memohon untuk injunksi interim (iaitu perintah untuk mengarahkan pihak yang satu lagi melakukan atau melarang daripada melakukan sesuatu).
Kes yang dimulakan melalui saman pemula biasanya tidak memerlukan kehadiran saksi di mahkamah. Bagaimanapun, untuk tindakan melalui writ saman, saksi dikehendaki hadir ke mahkamah untuk memberi keterangan.
Walaupun kebanyakan tuntutan sivil dimulakan melalui pemula atau writ saman, beberapa tuntutan lain tidak dimulakan melalui salah satu daripada mereka, seperti prosiding semakan kehakiman atau prosiding perceraian kerana ia dikawal oleh peraturan lain yang berbeza.
Prosiding Melalui Saman Pemula
Apabila terdapat prosiding mahkamah yang akan dimulakan, plaintif mesti terlebih dahulu mengenal pasti sama ada perkara itu lebih sesuai untuk dimulakan melalui dokumen yang mana satu.
Jika ia dimulakan melalui saman pemula, proses berikut biasanya mengikuti:
Langkah 1: Sediakan Saman Pemula
Plaintif mesti menyediakan saman yang merangkumi butir-butir berikut:
Kenyataan ringkas tentang jenis tuntutan dan remedi yang dituntut. Ini bermakna keputusan atau perintah yang plaintif minta daripada mahkamah.
Alasan dan butiran untuk menyokong tuntutan.
Jika plaintif mempunyai bukti dokumen, maka dia boleh melampirkan dokumen ini dalam afidavit sokongan sebagai eksibit. Afidavit sokongan ini memberikan butiran lanjut mengenai alasan untuk menyokong tuntutan.
Mengenai pertanyaan tentang 'writ saman vs saman pemula', banyak perbezaan adalah dalam berbeza jenis kertas mahkamah atau dokumen yang digunakan. Oleh kerana saman tersebut disokong dengan afidavit sokongan, manakala writ saman disokong dengan pernyataan tuntutan.
Langkah 2: Pemfailan dan Penghantaran
Selepas dokumen tersebut telah disediakan, langkah seterusnya proses litigasi diteruskan dengan pemfailan dokumen dengan mahkamah. Mahkamah kemudian akan meletakkan meterai rasmi yang menunjukkan bahawa ia telah difailkan secara rasmi.
Selepas itu, plaintif hendaklah menyampaikan saman pemula kepada defendan. Jika ia adalah defendan individu, ia boleh dilaksanakan melalui penyampaian peribadi atau melalui pos berdaftar AR ke alamat terakhir defendan yang diketahui, yang biasanya merupakan tempat kediaman.
Penyampaian writ juga mengikuti perkara yang sama. Plaintif atau peguamnya harus mempunyai maklumat ini terlebih dahulu dan biasanya afidavit sokongan disampaikan bersama-sama dengan saman.
Sekiranya plaintif menghadapi kesukaran dalam perkhidmatan, maka dia boleh memohon kepada mahkamah untuk penyampaian ganti, iaitu penyampaian melalui kaedah yang lain seperti penerbitan dalam akhbar tempatan dan papan kenyataan mahkamah.
Sebaliknya, kaedah penyampaian ke atas defendan asing berbeza-beza bergantung kepada sama ada terdapat Civil Procedure Convention di negara asing itu untuk penyampaian dokumen mahkamah negara kita.
Langkah 3: Balas dan Jawab
Apabila saman pemula telah disampaikan kepada defendan, defendan mempunyai 21 hari untuk menjawab dengan menyedia dan menyampaikan afidavit balasan kepada plaintif. Afidavit balasan ini adalah kenyataan bertulis yang menyatakan balasan pihak defendan dalam kes itu.
Selepas plaintif menerima afidavit balasan, dia boleh menjawab selanjutnya dengan memfailkan dan menyampaikan afidavit jawapan sebagai jawapan kepada defendan yang mana afidavit itu mesti difailkan dalam tempoh 14 hari selepas menerima afidavit balasan.
Bagi perkara yang dimulakan melalui writ saman, defendan hendaklah terlebih dahulu memasukkan kehadiran dengan memfailkan memorandum kehadiran, iaitu dokumen yang menunjukkan dia berhasrat untuk bertanding dalam perkara tersebut. Dia kemudian menyatakan versi kesnya dalam pernyataan pembelaan, yang merupakan sebahagian daripada dokumen mahkamah yang dipanggil 'pliding'.
Langkah 4: Pendengaran dan Penghakiman
Langkah seterusnya tindakan sivil diteruskan dengan:
Persediaan sebelum perbicaraan
Sebelum perbicaraan, mahkamah akan menjadualkan beberapa sesi untuk memastikan semua dokumen, seperti afidavit telah difailkan dan disampaikan. Bagi perkara yang dimulakan melalui writ saman, sesi-sesi ini dikenali sebagai pengurusan kes pra-perbicaraan.
Perbicaraan
Untuk tindakan writ, mahkamah biasanya memerlukan saksi untuk memberi keterangan dalam prosiding mahkamah terbuka. Ini biasanya dilakukan melalui kenyataan bertulis dan saksi kemudiannya menghadiri mahkamah untuk disoal balas oleh peguam defendan atau plaintif.
Walau bagaimanapun, bagi perkara yang dimulakan melalui saman pemula, secara amnya tidak ada keperluan untuk kehadiran saksi kerana keterangan telah diberikan melalui dokumen sokongan dalam afidavit sokongan.
Pendengaran dan Penghakiman
Selepas itu, mahkamah akan membuat keputusan terhadap pertikaian undang-undang tersebut dengan hakim memberi perintah mahkamah. Pihak yang tidak berpuas hati boleh merayu terhadap perintah itu ke mahkamah yang lebih tinggi manakala pihak yang menang boleh menguatkuasakan perintah itu melalui prosiding penguatkuasaan.
Mengupah Peguam dan Kos
Jika anda terlibat dalam kes di mana anda telah menerima saman pemula, adalah dinasihatkan untuk mendapatkan bantuan undang-undang. Seorang peguam boleh membimbing anda melalui proses itu, membangkitkan sebarang bantahan awal jika terdapat penyelewengan dalam dokumen mahkamah, dan kemudian mewakili anda di mahkamah.
Jika anda mempunyai soalan mengenai prosedur mahkamah, peguam kami boleh membantu dan memberikan anda perwakilan undang-undang dalam kes itu. Kos untuk tindakan undang-undang yang melibatkan saman di Malaysia boleh berbeza bergantung kepada beberapa faktor. Ini termasuk kerumitan kes dan masa yang diperlukan.
Selain daripada yuran guaman, terdapat juga yuran mahkamah yang perlu dipertimbangkan. Ini ditetapkan oleh mahkamah dan berbeza bergantung pada fakta kes. Adalah penting untuk membincangkan kos dengan peguam pada awalnya. Kamu boleh hubungi kami untuk mendapatkan sebut harga.
Kesimpulan
Saman pemula di Malaysia memainkan peranan penting dalam penyelesaian pertikaian untuk tindakan sivil, terutamanya bagi pertikaian yang tidak melibatkan pertikaian fakta yang ketara. Jika anda memerlukan sebarang bantuan, sila hubungi kami dan kami akan membantu anda.
Soalan Lazim
1. Apakah saman pemula di Malaysia?
Saman pemula ialah dokumen undang-undang yang digunakan untuk memulakan jenis tunutan sivil tertentu di Malaysia. Ia sesuai apabila perkara itu tidak melibatkan pertikaian fakta yang ketara.
2. Apakah perbezaan antara writ dan saman pemula di Malaysia?
Saman pemula adalah lebih sesuai apabila kes itu tidak melibatkan pertikaian fakta yang besar. Writ saman adalah lebih sesuai apabila terdapat pertikaian material mengenai fakta kerana ia memerlukan saksi hadir ke mahkamah untuk memberi keterangan.
3. Apakah cara penyampaian saman di Malaysia?
Jika ia adalah penyampaian kepada defendan individu, saman pemula dan writ saman perlu disampaikan secara peribadi kepada defendan atau melalui pos berdaftar AR. Sekiranya plaintif tidak dapat menyampaikan, maka dia boleh memohon kepada mahkamah untuk penyampaian ganti, iaitu penyampaian melalui kaedah lain.
4. Adakah pos berdaftar AR ialah penyampaian peribadi?
Tidak. Pos berdaftar AR ialah sejenis penyampaian melalui pos berdaftar prabayar yang memerlukan pengakuan oleh penerima.
