Surat kuasa wakil di Malaysia membolehkan anda memberi seseorang yang anda percayai kuasa untuk membuat keputusan penting bagi pihak anda.
Artikel ini menerangkan faedah mempunyai surat kuasa wakil, dan cara membuat dan membatalkannya.
Apakah Surat Kuasa Wakil?
Surat kuasa wakil adalah dokumen undang-undang di mana seseorang memberikan individu lain kuasa untuk bertindak bagi pihaknya dalam perkara tertentu. Orang yang memberikan kuasa dikenali sebagai pemberi kuasa atau prinsipal manakala individu yang menerima kuasa dikenali sebagai penerima kuasa.
Dokumen ini dibuat mengikut dan di bawah undang-undang, iaitu Akta Surat Kuasa Wakil 1949, atau dalam Bahasa Inggeris, ‘Powers of Attorney Act 1949’. Kesannya adalajh seperti melantik ejen/agensi untuk bertindak bagi pihak urusan berkaitan.
Dokumen ini berbeza sedikit daripada surat ikatan amanah di Malaysia, kerana walaupun kedua-duanya digunakan untuk perancangan harta pusaka di Malaysia dan melibatkan pemberian kuasa untuk bertindak bagi pihak, surat ikatan amanah biasanya melibatkan pemindahan harta, yang mungkin tidak berlaku untuk surat kuasa wakil.
Faedah dan Tugas Penerima
Beberapa faedah mempunyai surat kuasa wakil di Malaysia termasuk:
Kemudahan
Jika seseorang sentiasa berada di luar negara, maka memberi orang lain kuasa tertentu dalam urusan, seperti membuat bayaran penuh dalam urusan perniagaan dan peribadi, memastikan perkara dapat berjalan lancar.
Persediaan bagi keadaan yang tidak dijangka
Jika seseorang jatuh sakit dan bimbang bahawa dia mungkin tidak waras dan tidak dapat menguruskan hal-halnya pada masa hadapan, maka melantik seseorang untuk bertindak bagi pihaknya membantu memberikan kelegaan kepadanya.
Apabila seorang dilantik sebagai penerima kuasa, dia mempunyai beberapa tugas, seperti:
Bertindak untuk kepentingan terbaik penerima kuasa, dan menjalankan kuasa tertentu yang diberikan oleh kuasa wakil.
Simpan rekod tepat semua transaksi yang dibuat di bawah surat kuasa. Ini memastikan dokumentasi yang betul dan penggunaan kuasa yang sah.
Langkah Untuk Membuat Surat Kuasa Wakil
Proses mewujudkan surat kuasa wakil di Malaysia mengikut langkah-langkah berikut:
Langkah 1: Tentukan setakat mana kuasa, tempoh dan kebolehbatalan
Di sini, pemberi kuasa perlu memutuskan 2 perkara: takat kuasa, tempoh dan kebolehbatalannya.
Tahap kuasa: Pemberi kuasa perlu memutuskan sama ada ia adalah untuk tujuan umum atau khusus:
(a) Tujuan am
Ia memberikan kuasa am untuk bertindak bagi pemberi kuasa dalam pelbagai bidang, seperti aktiviti perniagaan, keputusan kewangan, perbankan dan bidang yang berkaitan. Ini adalah sesuai apabila pemberi tidak dapat membuat keputusan serta-merta dan mempercayai wakilnya untuk membuat keputusan untuknya dalam perkara yang luas.
(b) Tujuan khusus
Ini sesuai apabila memerlukan seseorang bertindak bagi pihak transaksi tertentu dan memberikan kuasa khas untuk tujuan itu. Sebagai contoh, ia boleh menjadi transaksi untuk menjual hartanah dan wakil boleh menerima bayaran, menandatangani dokumen dan melakukan perkara lain yang berkaitan dan bagi ini, surat kuasa wakil tanah adalah sesuai.
Tempoh dan kebolehbatalan: Di sini, pemberi kuasa boleh menentukan tempoh dan kebolehbatalan yang dibahagikan kepada 3 jenis:
(a) Jenis pertama: Surat kuasa boleh dibatalkan (‘revocable power of attorney’)
Kedua-dua pemberi dan penerima kuasa boleh membatalkan jenis ini dengan memberikan notis bertulis tentang pembatalan kepada pihak yang lain. Justeru, surat kuasa ini akan terus berkuat kuasa sehingga dibatalkan oleh mana-mana pihak.
(b) Jenis kedua: Surat kuasa wakil yang tidak boleh dibatalkan untuk masa tertentu (‘irrevocable power of attorney for a fixed time’)
Ini ialah surat kuasa wakil yang tidak boleh dibatalkan dan berkuat kuasa untuk masa yang tertentu dan boleh dibuat dengan atau tanpa balasan. ‘Balasan’ bermaksud pertukaran nilai antara pihak, yang boleh berupa wang atau lain-lain.
Dalam masa yang ditetapkan, pihak-pihak tidak boleh membatalkan dokumen walaupun dengan kematian pemberi kuasa, perkahwinan, gangguan mental, tidak waras atau muflis. Bagaimanapun, pemberi hanya boleh membatalkannya dengan persetujuan penerima.
(c) Jenis ke-3: Surat kuasa tidak boleh dibatalkan (‘irrevocable power of attorney’)
Ini adalah surat kuasa yang tidak boleh dibatalkan di Malaysia dengan kuasa berkekalan yang mesti dibuat dengan balasan yang berharga. Ia tidak boleh dibatalkan walaupun berlaku kematian, perkahwinan, gangguan mental, tidak waras fikiran, atau kebankrapan pemberi, kecuali dengan persetujuan penerima kuasa.
Sama ada untuk memilih surat kuasa yang boleh dibatalkan atau tidak boleh dibatalkan, ia bergantung pada setiap situasi dan keperluan.
Langkah 2: Memilih Seseorang yang Sesuai untuk Menjadi Penerima Kuasa
Sebaik sahaja anda telah memutuskan setakat mana kuasa, tempoh dan kebolehbatalan, maka anda boleh memilih orang yang layak yang anda percayai untuk menjadi wakil anda. Anda boleh memilih seseorang yang anda kenali secara peribadi, seperti hubungan keluarga dan dalam kes yang ideal, tidak mempunyai sebarang kepentingan peribadi dalam perkara itu supaya dia boleh bertindak secara saksama.
Langkah 3: Penyediaan Dokumen
Dokumen itu hendaklah menyatakan:
Terma penting seperti niat dan tujuan pemberi kuasa dalam membuat dokumen,
Skop kuasa yang diberikan—sama ada untuk kuasa khusus atau kuasa am dan sama ada terdapat sebarang pengecualian kepada kuasa tertentu yang diberikan.
Tempoh dan kebolehbatalannya: sama ada boleh dibatalkan atau tidak boleh.
Ia hendaklah ditulis dalam bahasa kebangsaan (Bahasa Malaysia), atau bahasa Inggeris. Jika ia dalam bahasa lain selain daripada Bahasa Malaysia atau Inggeris, maka ia memerlukan terjemahan dokumen oleh seseorang yang layak untuk menterjemah yang perlu disahkan melalui akuan berkanun dengan kenyataan bahawa terjemahan itu, sepanjang pengetahuannya dan kepercayaan, adalah terjemahan yang benar.
Keperluan undang-undang lain adalah pelaksanaan dan pengesahan dokumen tersebut, di mana pemberi kuasa perlu menandatangani dokumen di hadapan orang berikut dalam kes Semenanjung Malaysia:
Majistret,
Notari awam
Pesuruhjaya sumpah
Peguambela dan peguamcara
Keadilan keamanan (justice of peace)
Pentadbir Tanah
Selepas itu, proses diteruskan dengan pendaftaran surat kuasa wakil oleh pemberi kuasa atau peguamnya dengan mendepositkan salinan instrumen dengan pejabat Penolong Kanan Pendaftar Mahkamah Tinggi Malaya di Kuala Lumpur.
Pendaftar kemudiannya akan berbanding salinan tersebut dengan dokumen yang asal dan kemudian ditanda oleh beliau dengan ‘salinah benar’.Dengan ini, surat wakil telah sempurna dibuat.
Tambahan pula, peraturan yang berkaitan semasa memfailkan dokumen di mahkamah ialah Kaedah-Kaedah Mahkamah 2012. Jarang ada contoh surat kuasa wakil Malaysia kerana ia adalah dokumen peribadi dan sulit.
Pembatalan Surat Kuasa Wakil
Selepas dokumen itu didaftarkan dengan Mahkamah Tinggi dan jika pihak-pihak berhasrat untuk membatalkan dokumen tersebut, maka mereka boleh mendepositkan notis pembatalan dan persetujuan (jika perlu) dengan pejabat pendaftaran Mahkamah Tinggi, seperti yang dikehendaki di bawah Seksyen 5 Akta Surat Kuasa Wakil 1949.
Selain itu, Mahkamah Tinggi juga memberikan geran probet, iaitu satu dokumen di bawah undang-undang untuk mentadbir harta pusaka si mati apabila ada wasiat. Adalah penting untuk memastikan prosedur dipatuhi untuk memastikan tiada pembatalan dokumen yang menyalahi undang-undang.
Petua Untuk Membuat Dokumen
Berikut adalah beberapa petua yang boleh anda ingat:
Melibatkan peguam untuk menyediakan instrumen tersebut
Peguam boleh memberi anda nasihat undang-undang, bantuan undang-undang (‘legal aid’), dan membantu anda menyediakan dokumen. Ini membantu apabila terdapat situasi rumit, contohnya, kebankrapan pihak-pihak.
Pastikan instrumen mematuhi undang-undang.
Ini penting apabila ada urusan dengan hartanah. Apabila dokumen dikemukakan kepada pejabat tanah bersama-sama dengan surat kuasa wakil yang sah untuk pemindahan harta, maka pejabat pendaftaran tanah akan mendapat notis bahawa surat cara itu berkuat kuasa dan bahawa penerima kuasa mempunyai kuasa untuk bertindak ke atas harta tersebut.
Ini memastikan kelancaran dan kesahihan pemindahan. Jika instrumen itu tidak mematuhi undang-undang, maka ia adalah instrumen yang tidak sah di mana orang lain, iaitu pembeli/plaintif boleh memulakan prosiding undang-undang terhadap penjual untuk meminta pampasan.
Kerumitan lanjut timbul, contohnya, apabila terdapat gadaian ke atas harta itu atau apabila mahkamah membuat perintah dalam kes itu memihak kepada pembeli dan terdapat rayuan kepada pihak berkuasa yang lebih tinggi.
Kesimpulan
Surat kuasa wakil di Malaysia ialah dokumen undang-undang yang membenarkan seseorang bertindak bagi pihaknya. Jika anda memerlukan sebarang bantuan mengenai perihal undang-undang, sila hubungi kami hari ini dan kami akan membantu anda.
Soalan Lazim
1. Bagaimana untuk mendapatkan surat kuasa wakil di Malaysia?
Untuk mendapatkan surat kuasa wakil, pertama, anda mesti mengenal pasti orang yang ingin anda namakan sebagai penerima kuasa. Orang ini boleh dipilih antara ahli keluarga, rakan atau sesiapa sahaja yang anda percayai.
Seterusnya, anda mesti menyediakan dokumen yang menyatakan kuasa yang anda berikan dengan tempoh dan kebatalan. Kemudian dokumen itu hendaklah ditandatangi dan kemudian didepositkan dengan Mahkamah Tinggi Malaya.
2. Apakah kesan undang-undang surat kuasa wakil?
Surat kuasa wakil ialah dokumen undang-undang yang memberi kuasa kepada orang lain untuk bertindak bagi pihaknya dalam perkara khusus atau umum. Kesannya ialah tindakan wakil itu adalah sah seolah-olah ia dilakukan oleh pemberi kuasa sendiri.
3. Apakah fungsi surat kuasa wakil?
Fungsi surat kuasa wakil ialah ia membenarkan seseorang, yang dipanggil "pemberi kuasa," untuk memberi orang lain, yang dipanggil "penerima kuasa," kuasa tertentu untuk bertindak bagi pihaknya bagi situasi tertentu.
4. Adakah Malaysia mempunyai surat kuasa wakil yang berkekalan?
Ya, surat kuasa yang tidak boleh dibatalkan di Malaysia (‘irrevocable power of attorney’) berkuatkuasa sehingga ia dibatalkan secara sah.
